سرطان پوست سلول پايه و سنگفرشي

سرطان پوست پايه و سنگفرشي متداول ترين نوع سرطان پوست هستند. آنها از لايه بالايي پوست (اپيدرم) شروع مي شوند و اغلب مربوط به قرار گرفتن در معرض آفتاب هستند. سرطان زماني شروع مي شود كه سلول هاي بدن شروع به رشد خارج از كنترل مي كنند. تقريباً سلول ها در هر قسمت از بدن مي توانند به سلول هاي سرطاني تبديل شوند.

سرطان پوست از چه جاهايي شروع مي شوند؟

سرطان پوست سلول پايه
سرطان پوست سلول سنگفرشي
ساير بيماري هاي پوستي مربوط به سرطان پوست سلول سنگفرشي
انواع كمتر رايج سرطان پوست
تومورهاي خوش خيم پوست

سرطان پوست از چه جاهايي شروع مي شوند؟

بيشتر سرطان هاي پوست از لايه بالايي پوست شروع مي شود كه اپيدرم ناميده مي شود. 3 نوع سلول اصلي در اين لايه وجود دارد:

سلول هاي سنگفرشي

اين ها سلول هاي مسطحي در قسمت فوقاني (خارجي) اپيدرم هستند كه با تشكيل سلول هاي جديد دائماً ريخته مي شوند. هنگامي كه اين سلول ها از كنترل خارج مي شوند، مي توانند به سرطان پوست سلول سنگفرشي (كه به آن سرطان سلول سنگفرشي نيز گفته مي شود) تبديل شوند.

سلول هاي پايه

اين سلول ها در قسمت تحتاني اپيدرم هستند كه به آن ها لايه سلول پايه مي گويند. اين سلول ها دائماً تقسيم مي شوند و سلول هاي جديدي را براي جايگزيني سلول هاي سنگفرشي سطح پوست از بين مي برند. وقتي اين سلول ها در اپيدرم به سمت بالا حركت مي كنند، صاف تر مي شوند و در نهايت به سلول هاي سنگفرشي تبديل مي شوند. سرطان هاي پوستي كه از لايه سلول پايه شروع مي شوند، سرطان هاي سلول پايه يا كارسينوم سلول پايه ناميده مي شوند.

ملانوسيت ها

اين سلول ها رنگدانه قهوه اي به نام ملانين را ايجاد مي كنند كه به پوست رنگ برنزه يا قهوه اي مي دهد. ملانين به عنوان ضد آفتاب طبيعي بدن عمل مي كند و از لايه هاي عميق پوست در برابر برخي از اثرات مضر آفتاب محافظت مي كند. سرطان پوست ملانوما از اين سلول ها شروع مي شود.

اپيدرم توسط غشاي پايه از لايه هاي عميق پوست جدا مي شود. وقتي سرطان پوست پيشرفت بيشتري مي كند، به طور كلي از طريق اين سد رشد كرده و به لايه هاي عميق تري وارد مي شود.

سرطان پوست سلول پايه

سرطان سلول پايه شايع ترين نوع سرطان پوست است. از هر 10 سرطان پوست حدود 8 مورد كارسينوم سلول پايه است. اين سرطان ها از لايه سلول پايه شروع مي شوند كه قسمت تحتاني اپيدرم است. اين سرطان ها معمولاً در مناطق در معرض آفتاب، به ويژه صورت، سر و گردن ايجاد مي شوند. آن ها تمايل به رشد آهسته دارند. بسيار نادر است كه سرطان سلول پايه به ساير قسمت هاي بدن گسترش يابد. اما در صورت عدم درمان، سرطان سلول پايه مي تواند به مناطق مجاور رشد كرده و به استخوان يا ساير بافت هاي زير پوست حمله كند. اگر به طور كامل برداشته نشود، كارسينوم سلول پايه مي تواند در همان محل پوست برگردد (عود كند).

سرطان پوست سلول سنگفرشي

از هر 10 سرطان پوست، حدود 2 مورد آن سرطان سلول سنگفرشي است. اين سرطان ها از سلول هاي مسطح در قسمت فوقاني (خارجي) اپيدرم شروع مي شوند. اين سرطان ها معمولاً در نواحي بدن در معرض آفتاب مانند صورت، گوش ها، گردن، لب ها و پشت دست ها ظاهر مي شوند. آنها همچنين مي توانند در جاي زخم هاي مزمن پوست ايجاد شوند. سرطان هاي سلول سنگفرشي معمولاً مي توانند به طور كامل برطرف شوند (يا به روش هاي ديگري درمان شوند). اگرچه احتمال اين كه سرطان هاي سلول پايه به لايه هاي عميق تري از پوست تبديل شده و به ساير قسمت هاي بدن گسترش پيدا كنند، وجود دارد.

ساير بيماري هاي پوستي مربوط به سرطان پوست سلول سنگفرشي

Actinic keratosis (كراتوز خورشيدي)

كراتوز اكتينيك (AK) كه به كراتوز خورشيدي نيز معروف است، يك بيماري پوستي پيش سرطاني است كه در اثر قرار گرفتن بيش از حد در معرض آفتاب ايجاد مي شود. AK ها معمولاً لكه هاي كوچك (در عرض كمتر از 1/4 اينچ)، ناهموار يا پوسته پوسته هستند كه ممكن است به رنگ قرمز، صورتي يا گوشتي باشند. معمولاً از صورت، گوش، پشت دست و بازوهاي افراد ميانسال يا مسن با پوست روشن شروع مي شوند اگرچه ممكن است در ساير مناطق در معرض آفتاب ايجاد شوند.

AK ها تمايل به رشد آهسته دارند و معمولاً هيچ علائمي ايجاد نمي كنند (اگرچه برخي از آن ها ممكن است خارش دار يا دردناك باشند). آن ها بعضي اوقات خود به خود از بين مي روند اما ممكن است برگردند. درصد كمي از AK ممكن است به سرطان پوست سلول سنگفرشي تبديل شود. بيشتر AK ها به سرطان تبديل نمي شوند، اما تشخيص آن ها از سرطان هاي واقعي پوست گاهي اوقات دشوار است. بنابراين، پزشكان معمولاً درمان آن ها را توصيه مي كنند. در صورت عدم درمان، شما و پزشك بايد مرتباً آن ها را از نظر تغييراتي كه ممكن است نشانه هايي از سرطان پوست باشد، بررسي كنيد.

سرطان پوست سلول سنگفرشي درجا (بيماري Bowen)

سرطان سلول سنگفرشي درجا كه بيماري بوون نيز ناميده مي شود، اولين شكل سرطان پوست سلول سنگفرشي است. "درجا" به اين معني است كه سلول هاي اين سرطان ها هنوز فقط در اپيدرم (لايه فوقاني پوست) هستند و به لايه هاي عميق تر نفوذ نكرده اند. بيماري بوون به صورت لكه هاي قرمز رنگ ظاهر مي شود. در مقايسه با AK، وصله هاي بيماري بوون بزرگتر، قرمزتر و گاهي پوسته پوسته مي شوند. مانند AK، بيماري بوون معمولاً علائمي ايجاد نمي كند، گرچه ممكن است خارش دار باشد يا دردناك باشد.

مانند اكثر سرطان هاي پوست (و AK) ، اين سرطان هم اغلب در مناطق آفتاب گير ظاهر مي شوند. بيماري بوون همچنين مي تواند در پوست نواحي مقعدي و تناسلي (جايي كه به عنوان اريتروپلازي كوئيرات يا پاپولوز بوونوئيد شناخته مي شود) رخ دهد. اين اغلب مربوط به عفونت مقاربتي با ويروس هاي پاپيلوماي انساني (HPV) است، ويروس هايي كه مي توانند باعث ايجاد زگيل هاي تناسلي نيز شوند. بيماري بوون گاهي اوقات مي تواند به يك سرطان پوست سلول سنگفرشي تهاجمي تبديل شود. بنابراين، پزشكان معمولاً درمان آن را توصيه مي كنند. افرادي كه اين موارد را دارند نيز در معرض خطر بيشتري براي ساير سرطان هاي پوست هستند. پس پيگيري دقيق با پزشك مهم است.

كراتوآكانتوما

Keratoacanthomas تومورهايي گنبدي شكل هستند كه در پوست در معرض آفتاب ديده مي شود. ممكن است رشد آن ها به سرعت آغاز شود اما در ادامه رشد آن ها معمولاً كند مي شود. بسياري از كراتوآانتوموم ها با گذشت زمان و بدون هيچ گونه درماني كوچك مي شوند و يا حتي خود به خود از بين مي روند. اما برخي به رشد خود ادامه مي دهند و حتي ممكن است تعداد اندكي به ساير قسمت هاي بدن نيز سرايت كنند. تشخيص آن ها از سرطان پوست سلول سنگفرشي دشوار است. بنابراين، بسياري از متخصصان سرطان پوست درمان آن ها را توصيه مي كنند (به طور معمول با جراحي).

ملانوم

اين سرطان ها از ملانوسيت ها (سلول هاي رنگدانه ساز موجود در اپيدرم) ايجاد مي شوند. ملانوماها بسيار كمتر از سرطان هاي سلول پايه و سنگفرشي هستند، اما در صورت عدم درمان، احتمال رشد و گسترش آن ها بيشتر مي شود.

انواع كمتر رايج سرطان پوست

انواع ديگر سرطان پوست بسيار كمتر ديده مي شود و به طور متفاوتي درمان مي شود كه شامل موارد زير مي باشند:

سرطان سلول مركل
ساركوم كاپوسي
لنفوم پوستي
تومورهاي اضافي پوست (تومورهايي كه از فوليكول هاي مو يا غدد پوستي شروع مي شوند)
انواع مختلف ساركوم

در مجموع، اين نوع كمتر از 1٪ از كل سرطان هاي پوست را تشكيل مي دهند.

تومورهاي خوش خيم پوست
بيشتر تومورهاي پوستي خوش خيم هستند (سرطاني نيستند) و به ندرت به سرطان تبديل مي شوند. انواع مختلفي از تومورهاي پوستي خوش خيم وجود دارد. از جمله:

بيشتر انواع خال ها

كراتوز سبورئيك: لكه هاي برجسته قهوه اي يا سياه با بافت مومي يا گاهي اوقات روي پاها كمي سطح خشن و خرده اي دارد (كه به آن گچ كراتوز نيز گفته مي شود)
همانژيوماس: رشد خوش خيم رگ هاي خوني كه اغلب لكه هاي توت فرنگي ناميده مي شود
ليپوما: تومورهاي نرم كه از سلول هاي چربي تشكيل شده است
زگيل ها: رشد هاي ناصاف سطح ناشي از برخي از انواع ويروس پاپيلوماي انساني (HPV)

جمع بندي

اگر از علائم سرطان پوست كه در بالا گفته شد، در خودتان يا افراد نزديكتان مشاهده كرديد بلافاصله به دكتر مربوطه مراجعه كنيد اگر چه برخي از اين علائم ساده به نظر مي رسد، اما هرگز نبايد دسته كم گرفته شوند و فقط با نظر قطعي پزشك بايد مطمئن شد كه آيا اين علائم سرطان هستند يا خير.